Opis
Igor Mitoraj – „Asklepios”: Fragmenty uzdrowienia
Rzeźba „Asklepios” autorstwa Igora Mitoraja to dzieło, które w niezwykle sugestywny sposób łączy klasyczny motyw antyczny z charakterystyczną dla artysty refleksją nad ludzkim losem, ciałem i duchowością. Mitoraj sięga tu po postać boga medycyny i uzdrawiania z mitologii greckiej, lecz ukazuje go nie jako triumfatora nad chorobą i śmiercią, lecz jako symbol kruchości, ograniczenia i niepełności.
Rzeźba przedstawia klasycznie piękną, lecz uszkodzoną postać mężczyzny – typowe dla stylu Mitoraja połączenie antycznej harmonii z nowoczesną dekonstrukcją formy. Tors Asklepiosa pozbawiony jest kończyn, a twarz – spokojna i wyważona – nosi ślady milczenia, jakby zamknięcia w świecie wewnętrznego bólu i kontemplacji. Brakujące części ciała są tu znakiem – nie tylko dosłownych ran, ale i ran duchowych, symboli niepełnego uzdrowienia i ograniczonego poznania.
W mitologii greckiej Asklepios był bogiem uzdrawiania, synem Apolla, który potrafił przywracać życie zmarłym. Jego atrybutem był wąż opleciony wokół laski – dziś symbol medycyny. U Mitoraja nie znajdziemy jednak triumfalnych gestów czy odniesień do cudownych mocy. Wręcz przeciwnie – jego Asklepios to bóg bardziej ludzki niż boski, wpisany w dramat kondycji człowieka, zmagającego się z cierpieniem, śmiertelnością i ograniczonymi możliwościami uzdrowienia – zarówno ciała, jak i duszy.
Materia, z której wykonano rzeźbę – marmur lub brąz – ma dla Mitoraja szczególne znaczenie. Marmur, znany z rzeźby antycznej, symbolizuje wieczność, szlachetność i piękno, ale jednocześnie, gdy pęka – wskazuje na ulotność, niszczenie i przemijanie. Rzeźba Asklepiosa przypomina o paradoksie sztuki Mitoraja: jej monumentalność i klasyczna forma nie ukrywają bólu i kruchości, lecz je podkreślają.
Dzieło to doskonale wpisuje się w filozofię artysty, który wielokrotnie podkreślał, że interesuje go człowiek z jego „rozpadami”, złamaniami i sprzecznościami. Jego Asklepios nie leczy – raczej uświadamia, że nie wszystkie rany można uleczyć, a prawdziwe uzdrowienie może polegać na pogodzeniu się z własną niepełnością.
Rzeźba „Asklepios” Mitoraja to nie tylko hołd dla antyku, ale przede wszystkim refleksja nad tym, czym jest zdrowie, uzdrowienie i całość w świecie współczesnym. To artystyczna medytacja nad sensem cierpienia i ludzkim pragnieniem ratunku – niekoniecznie fizycznego, ale również duchowego.
